برای ترک اعتیاد، مهمترین مسئله اراده شخص است. در هنگام ترک حالت های خماری و علائم آن بروز خواهد کرد. بسته به نوع ماده مخدر مصرفی، شدت علائم ترک متفاوت خواهد بود. برای اقدام به ترک مواد مخدر باید از روشهای درست و مناسب استفاده شود. زیرا در غیر این صورت احتمال بازگشت به مواد مخدر بسیار زیاد است. شیوه درمانی مناسب یکی از مهمترین عوامل در ترک اعتیاد به حساب می آید.

 بسیاری از بیماران، ترک اعتیاد در منزل را ترجیح می دهند. اما باید متعاقب با آن از راههای ترک اعتیاد در خانه آگاهی کامل داشته باشند. افراد خانه نیز به منظور یاری بیمار، باید با آگاهی از روشهای ترک در منزل، مراقبت های لازم را از بیمار انجام دهند. در ترک اعتیاد انگیزه بیمار، نوع ماده مخدر، میزان وابستگی و روش ترک نقش اساسی دارند.

 برای آنکه در خانه ترک کنید بهتر است از یک برنامه دقیق استفاده کنید. استفاده از روش مناسب و پیروی از برنامه های اصولی، گامی مهم در جهت ترک است. خانواده بیمار باید با توجه به تغییر خلق و خوی شخص بر اثر قطع مصرف، وی را در این مسیر کمک کنند. زیرا فرایند ترک مصرف تاثیرات زیادی روی حالات روحی و رفتاری بیمار خواهد گذاشت. البته باید توجه داشت که با استفاده از روشی مناسب و برنامه ای منظم برای ترک اعتیاد، می توان تا حدی میزان اثرات علائم ترک را کاهش داد. برای دریافت روش ها و برنامه های مناسب می توانید با مشاوران ترک اعتیاد الو سلام مشاور با شماره 02166081200 تماس بگیرید.

 در بسیاری از موارد برای ترک مواد مخدر از داروهای جایگزین استفاده می شود تا بتوان از عوارض ناشی از ترک ماده مخدر کم کرده و روند درمان نیز با سرعت بیشتری انجام شود. در ادامه مطلب به شرح قرص های جایگزین در ترک اعتیاد خواهیم پرداخت.

 اعتیاد به قرص ب ۲

 در هنگام ترک اعتیاد، برای جلوگیری از عوارض ناشی از علائم ترک می توان از برخی داروها استفاده کرد. قرص متادون و قرص ب ۲ از جمله این داروها هستند که دردهای ناشی از ترک ماده مخدر را تا حد زیادی کاهش می دهند. البته برای مصرفه داروهای فوق به منظور ترک اعتیاد باید طبق دستور پزشک استفاده شوند. زیرا قرص متادون و قرص ب ۲ باعث ایجاد وابستگی فرد به آن شده و زندگی روزمره را دچار اختلال می‌کنند.

 اعتیاد به قرص ب ۲ مانند مواد مخدر دیگر، پس از مصرف باعث ایجاد لذت شده و در زمان عدم مصرف، علائم خماری و نئشگی ایجاد می‌کند. برای ترک اعتیاد، در صورت مصرف خودسرانه قرص ب ۲، فرد به آن وابستگی پیدا می‌کند. عوارض قرص ب ۲ نیز مانند مخدر های دیگر بوده و می‌تواند مشکلات زیادی برای فرد و خانواده او ایجاد کند.

 چنانچه فردی به قرص بوپرنورفین اعتیاد پیدا کرد، باید نسبت به ترک آن اقدام نماید. بهتر است برای آگاهی از روش ترک قرص بوپرنورفین یا همان قرص ب ۲ با مشاور یا پزشک مشورت کنید. پزشک با در نظر گرفتن میزان وابستگی و شرایط بیمار، ترک در منزل یا ترک در کلینیک های تخصصی را پیشنهاد خواهد داد. یکی از روش های مناسب برای ترک قرص ب ۲، کاهش تدریجی مصرف آن است که باید زیر نظر پزشک صورت بگیرد.

 با این حال اعتیاد به مواد مخدر و یا قرص های جایگزین برای ترک مانند: قرص متادون و قرص ب ۲، علائمی را در شخص ایجاد می کنند که در حقیقت همان علائم اعتیاد هستند که در ادامه به آن پرداخته ایم.

 علائم اعتیاد

 اعتیاد به مواد مخدر دلایل زیادی دارد و در بسیاری از موارد مشکلات عاطفی و روحی یا مشکلات اقتصادی و شکست های ناشی از آنها، فرد را به سمت مصرف مواد مخدر سوق می دهد. اما شاید این سوال مطرح شود که چگونه بفهمیم شخصی معتاد است ؟ در حالت کلی اعتیاد به هر نوع ماده مخدر یکسری علائم را در فرد به وجود می آورد. آگاهی از علائم اعتیاد یکی از عواملی است که می‌تواند در شناسایی افراد معتاد کمک کند. به این صورت خانواده ها می توانند با تشخیص به موقع از اعتیاد نزدیکان خود، نسبت به  کمک و درمان آنها اقدام نمایند.

 یکی از علائم مهم اعتیاد، تغییرات خلق و خوی شخص است. از آنجا که اعتیاد باعث وابستگی جسمی و روانی می‌شود، موجب تغییراتی در رفتار و خلق و خو و حتی ظاهر فرد خواهد شد. از جمله علائم اعتیاد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 گشاد شدن مردمک چشم

 پرحرفی و پر انرژی بودن

شادی کاذب و لحظه‌ای بعد از مصرف ماده مخدر

 تغییرات خلق و خو و عدم ثبات شخصیت مانند: عصبانیت، تحریک پذیری، ناراحتی، خستگی و سپس پرحرفی شادابی و انرژی زیاد که در نتیجه مصرف یا عدم مصرف ماده مخدر ایجاد می شود.

 دردهای عضلانی

 عرق کردن زیاد

 اسهال یا یبوست

 بی خوابی یا خواب آلودگی و لرزش بدن

 آبریزش بینی و سرخ شدن چشم و اشک ریزی

 بی تفاوتی نسبت به ظاهر و عوامل محیطی

 بی اشتهایی

 ناتوانی جنسی

 بدبینی

 لاغر شدن و...

 البته هر کدام از این علائم بستگی به نوع ماده مصرفی دارد. زیرا هر کدام از مواد مخدر، علائم مخصوص به خود را دارند. از علائم دیگر اعتیاد می‌توان به عدم تمایل به مسافرت، غیبت ناگهانی در طول روز برای مصرف مواد، انزوا و عدم معاشرت، افت شغلی و تحصیلی و... اشاره کرد.

 عوارض اعتیاد

 مصرف هرگونه مواد مخدر و اعتیاد و وابستگی به آن، عوارض و مشکلات زیادی برای فرد به دنبال خواهد داشت. از هم پاشیدن خانواده ها و مشکلات شدید خانوادگی از عوارض شایع اعتیاد است. عوارض اعتیاد را می توان در گروه های زیر نام برد.

 مشکلات جسمانی

 مصرف مواد مخدر مشکلات جسمی زیادی را برای فرد به همراه دارد. مانند: آسیب های مغزی، آسیب به کلیه ها، ایجاد برونشیت و آسم و مشکلات ریه، مشکلات قلبی و تنگی نفس، ضعف قوای جسمانی و جنسی، مشکلات کبدی و بسیاری مشکلات دیگر که در بیشتر موارد جبران ناپذیر هستند.

 مشکلات روحی و روانی

 از دیگر عوارض اعتیاد ایجاد مشکلات روحی و روانی است که از آن جمله می توان به عدم احساس مسئولیت، ضعف اراده، پرخاشگری، اضطراب و استرس، منزوی شدن و پیدایش انواع اختلالات روانی اشاره کرد.

 مشکلات خانوادگی

 همانطور که در قبل هم اشاره کردیم، پیدایش مشکلات خانوادگی و از هم گسستن نظام خانواده، آسیب های روحی و عدم تربیت درست فرزندان، ایجاد خشونت در خانه و عدم احساس مسئولیت نسبت به خانواده از دیگر عوارض اعتیاد هستند.

 مشکلات اجتماعی

فرد معتاد با مشکلات اجتماعی زیادی روبرو می‌شود که شامل ترد شدن، انزوا و گوشه گیری از محیط کار و تحصیل، محدود شدن روابط اجتماعی، عدم پیدا کردن شغل و به تبع آن افزایش بزهکاری و جرم و جنایت است.

 با توجه به مطالب گفته شده، در صورت اعتیاد به هر نوع ماده مخدر، برای جلوگیری از عوارض جسمی و روحی و اجتماعی آن بهتر است هر چه سریع‌تر نسبت به درمان آن اقدام کنید. برای آگاهی بیشتر از روشهای درمانی ترک اعتیاد، می توانید با مشاوران مرکز تماس گرفته و اطلاعات لازم را به دست آورید. با ترک اعتیاد زندگی شاداب و تازه ای را شروع خواهید کرد.

اعتیاد چیست؟
اعتیاد یک «بیمارى اجتماعی» است که عوارض جسمى و روانى دارد و تا زمانى که بـه علل گرایش «بیمار» توجه نشود، درمان جسمى و روانى فقط براى مدتى نتیجه‏ بخش خواهد بود و فرد معتاد دوباره گرفتار « مواد اعتیاد آور» می‏ گردد. اعتیاد به موادمخدر یکى از مهمترین مشکلات اجتماعی، اقتصادى و بهداشتى است که عوارض ناشى از آن تهدیدى جدى براى جامعه بشرى محسوب شده و موجب رکود اجتماعى در زمینه ‏هاى مختلف مى‌ گردد.
همچنین ویرانگری‏ هاى حاصل از آن زمینه ساز سقوط بسیارى از ارزش‌ ها و هنجارهاى فرهنگى و اخلاقى شده و بدین ترتیب سلامت جامعه را بطور جدى به مخاطره مى‌ اندازد. پدیده شوم قاچاق موادمخدر بیش از آنکه فعالیتى سوداگرانه، تجارى و اقتصادى در عرصه مافیاى اقتصاد بین ‏المللى باشد، ابزارى کارآمد، مؤثر و راهبردى در گسترش نظام سلطه صاحبان قدرت جهان بر کشورهاى توسعه نیافته است. تحلیلگران مسائل سیاسى و اجتماعى بر این باورند که در تهاجم و نفوذ فرهنگی، پدیده موادمخدر مهمترین عامل به تباهى کشیدن و انحطاط اخلاقى جوامع به شمار می‏ رود. متاسفانه گسترش دامنه مصرف موادمخدر در جامعه امروزى به حدى است که حتى قشر متفکر و تحصیل کرده را نیز به سمت خود کشانده است.
اعتیاد بعنوان یک آسیب اجتماعی، هیچ گاه بطور کامل ریشه‏ کن نخواهد شد، اما با تدبیر، اندیشه و تلاشى مخلصانه حداقل می‏توان آن را به کنترل در آورد.
مراحل اعتیاد :
١- مرحله آشنایى: این مرحله با تشویق دیگران، مخصوصاً دوستان ناباب، یا از روى غرور و کنجکاوى خود فرد شروع می ‏شود.
٢- مرحله شک و تردید :در این مرحله فرد به مبارزه با امیال خود می ‏پردازد.
٣- مرحله اعتیاد واقعى :در این مرحله علائم اعتیاد ظاهر گشته، فرد و زندگی وی را احاطه می کند.
انواع مواد مخدر :
١- سستی زا        ٢- توهم زا        ٣- توان افزا
 موادسستى‏ زا :
موادى هستند که مصرف آن بر روى سلسله اعصاب مصرف‏ کننده اثر گذاشته و در نتیجه فعالیت فکرى و بدنی او را سست نماید که شامل:
الف: طبیعى، مانند: استحصالات گیاه خشخاش، تریاک، شیره تریاک، مرفین
ب: مصنوعى، مانند: هروئین، متادون، نرمتادون، پاپاورین، پتیدین، انواع و اقسام قرص هاى مسکن و آرام ‏بخش
موادتوهم‏ زا:
با مصرف این مواد فرد دچار اوهام حسى و بصرى می ‏شود. این مواد را هالوسینوژن می‏ گویند که شامل:
الف :طبیعى، مانند: استحصالات گیاه شاهدانه، حشیش، بنگ، ماری‏جوانا، گراس، چرس؛ مسکالین، جو سیاه آفت ‏زده، برخى از قارچ هاى حاوى مواد توهم ‏زا، دانه‏ هاى نوعى نیلوفر وحشی
ب: مصنوعی، مانند: ال.اس.دی(L.S.D) ، دی‏ متیل تریپتامین (D.M.T) ، دی‏ اتیل تریپتامین (D.E.T)
موادتوان‏افزا:
مصرف آن بر روى سلسله اعصاب تأثیر گذاشته و در نتیجه فعالیت فکرى و بدنى مصرف‏ کننده بیشتر و باعث هیجان می‏ شود. این مواد به دو دسته تقسیم می‏ شوند که عبارتند از:
الف :طبیعی، مانند: برگ کوکا، کوکائین، کراک، برگ و ساقه برخى درختان مثل خات و کراتم و ناس
ب :مصنوعی، مانند: آمفتامین، متیل آمفتامین، ترکیبات آمفتامین‏ ها
آثار سوء مواد مخدر
در شرايط معمولي وقتي بشر از انجام دادن كاري لذت ببرد و به عبارتي ديگر پاداش بگيرد، از مناطق پاييني مغز او موادي به اسم دوپامين و نوراپي نفرين ترشح مي‌شود و بر روي قشر و ساير مراكز حياتي آن اثر مي‌كند و احساس لذت و پاداش به او دست مي‌دهد و سعي در تكرار آن عمل دارد. يكي از آثار سوء مواد مخدر فعال شدن همين سيستم است. بنابراين كساني كه يك بار با اين مواد آشنا مي‌شوند چون سيستم پاداش در مغز آنها تقويت شده، تمايلي شديد به تكرار مصرف آن پيدا مي‌ كنند. از بين مواد مخدر هروئين به سهولت در چربي حل مي‌ شود. مغز انسان نيز مقدار زيادي چربي دارد و بنابراين در مقايسه با مرفين و مشتقات آن، هروئين پس از مصرف در زمان كوتاه‌ تري روي مغز اثر مي‌ كند. كدئين نيز كه از مشتقات ترياك است به آساني در سيستم گوارش جذب شده و در بدن تبديل به مرفين مي‌ شود. در يك مطالعه روشن شده است كه در معتادان، يكي از آثار سوء مصرف مواد، كاهش جريان خون در بعضي از نواحي مغز است.
اثرات مواد مخدر بر مغز
مهم‌ ترين محل تاثير مواد مخدر بر مغز است. در مغز گيرنده‌ هايي وجود دارد كه اين مواد بر آن‌ ها اثر مي كنند. اين گيرنده‌ها به ٣ گروه تقسيم مي شوند:
١- اثر بر برگيرنده هاي گروه اول سبب تنظيم و كاهش احساس درد، كاهش فعاليت مركز تنفس، يبوست و اعتياد مي‌ شود
٢- اثر برگيرنده هاي گروه دوم سبب كاهش احساس درد و افزايش حجم ادرار مي‌شود
٣- اثر مواد مخدر بر گيرنده‌ هاي گروه سوم سبب كاهش احساس درد مي‌شود

اثرات مواد مخدر بر رفتار
١- اين مواد حالت خمودگي، ابر گرفتگي شعور ايجاد مي‌ كنند يعني مي‌ توانند بيداري بيش از حد بشر را كاهش دهند. بنابراين آنهايي كه كار فكري شديد، يكنواخت و خسته كننده مي‌ كنند با اولين آشنايي‌ ها در معرض ابتلاي به اعتياد هستند، ابتدا ظاهرا آنها را آرام مي‌ كند اما پس از مدتي قدرت مبارزه، كار و ثمر بخشي را از آنها مي‌ گيرد.
٢- قسمت اعظم دردهاي بشر روانزاد است، انواع كمر دردها، پشت درد، سردرد، دل دردهاي مزمن، دردهاي عضلاني و استخواني، مي‌ تواند جنبه رواني داشته باشد. كساني كه با مراجعه به پزشكان مختلف و استفاده از روش‌ هاي مرسوم فرهنگي، تسكيني براي درد خود نمي‌ يابند، در مقابل مواد مخدر بسيار آسيب پذير هستند.
٣- در مسير اعتياد، بتا آندورفين‌ ها كه مواد شبه مخدر درون زا هستند كاهش مي‌ يابد، زيرا با ورود مواد مخدر خارجي جاي شبه مرفين‌ هاي مفيد و توليد شده در بدن شخص را مي‌ گيرد. بنابراين پس از ترك اعتياد و در حين آن كه مواد مخدر خارجي به بدن نمي‌ رسد، مغز ديگر مواد شبه مرفين درون زا ترشح نمي‌ كند، درد و حالت روحي ناخوش و اضطراب و بي‌ قراري در شخص زياد است كه البته پس از مدتي كه از ترك بگذرد مجدداً مغز مواد لازم را ترشح خواهد كرد.
٤- با كاهش آندورفين‌ ها در مغز شخص معتاد و بدن او، خاصيت دشمن كشي مونوسيت‌‌ ها كه از سلول‌ هاي دفاعي بدن هستند كاهش مي‌ يابد. بنابراين شخص معتاد نسبت به افراد سالم به عفونت‌ ها حساستر است و زودتر مبتلا مي‌ شود.
اثرات مواد مخدر بر بدن
١- مواد مخدر آن دسته از سلول هاي دفاعي بدن را كه مسئول از بين بردن مهاجمان به بدن هستند، كاهش مي‌دهند و نيز با كاهش فعاليت آن‌ ها، مي‌ توانند سبب رشد سلول هاي سرطاني شوند.
٢- تمامي داروهاي مخدر و روانگردان، مغز و نواحي مخـتلف بدن را تـحت تاثير خـود قـرار مي‌ دهند و تعادل شيميايي بدن را بر هم مي‌ زنند.
توصیه پیشگیرانه (دوستانه) به جوانان و نوجوانان:
١- خطرات و عوارض مصرف مواد اعتیاد‏آور را خوب بشناسید.
٢- به هر کس که به تو مواد تعارف کرد محکم و قاطع بگو «نه» اینکه ما بتوانیم به دوست خودمون «نه» بگیم خودش یک هنر است. افراد خوش فکر هر تعارفى که مخالف سلامتى خودشان است براحتى رد مى‌کنند.
٣- جوابهایى از قبل براى اصرار زیاد اطرافیانتان آماده کنید. پیشاپیش به این جمله ‏ها فکر کنید «خیلى کیف داره»، «شنگول میشی»، «سرحال میشی» و اگر کمى تردید کنید میگن: «بچه ننه‏ ای»، «‌ترسویی»، «اول تجربه کن بعد بگو بده»، «هنوز مرد نشدی»، «پس چرا فلانى کشید و معتاد نشد؟ و …
٤- موادمخدر را حتى یک بار هم امتحان نکنید.
٥-  از رفت و آمد در مکان‏ هاى آلوده و دوستى با افراد مشکوک پرهیز کنید.
٦- مواد اعتیادآور سم کشنده است که اثراتش به تدریج ظاهر می‏شود.
٧- به صحبت‏هاى پدر و مادرتان که خیرخواه‏ ترین دوستان شما هستند اطمینان کنید. ارتباطاتتان را با آنها محکم کنید.
 ٨- با مطالعه، ورزش و تفریحات سالم براى اوقات فراغت خودتان برنامه ‏ریزى کنید.
 ٩- آنهایی که موادمخدر را به جوانان معرفى می‏کنند، چهره ‏اش فرقى با دیگران ندارد. پس دوستان و نزدیکان خودتان را خوب بشناسید.
١٠- بعضی‏ها فکر می‏ کنند با بقیه فرق دارند و هر وقت که اراده کنند مى‌ توانند مصرف مواد رو کنار بگذارند، در حالى که این طرز تفکر منجر به اعتیاد می‏ شود.
بیشترین تأثیر مخرب اعتیاد بر ارکان خانواده وارد مى آید، همانطورى که مؤثرترین عامل پیشگیرى از اعتیاد نیز نهاد خانواده است.
توصیه پیشگیرانه به والدین:
١- درباره مواد اعتیادآور (علل و عوامل مؤثر در مصرف مواد، خطرات، عوارض و علائم آن) اطلاعات کافى کسب کنید.
٢- الگوى مناسبى براى فرزندان خود باشید و هرگز بر خلاف گفته خود عمل ننمائید.
٣-  فضایى ایجاد کنید که فرزندانتان در آن احساس آرامش کنند.
٤- به صحبت‏ هاى فرزندانتان خوب گوش کنید. با لبخند، تکان دادن سر و استفاده از جملات مثبت نظیر «چقدر جالب»، «من این را نمی‏دانستم» و … آنها را به گفتن بیشتر تشویق کنید.
٥- شرایطى ایجاد کنید که شما را محرم اسرار خود بدانند.
٦- از فرزندانتان انتظار نداشته باشید آرزوهاى برآورد نشده شما را تحقق بخشند.
٧- با تقویت قدرت اعتماد به نفس، تصمیم‏ گیرى و از بین بردن افسردگى وکم رویى فرزندان، آنها را در برابر شرایط آسیب‏ زا مقاوم سازید.
٨- وقت بیشترى را با فرزندانتان صرف کنید. با آنان به رستوران، پارک، کوه، سینما و … بروید. باتفاق آنان به موسیقى گوش دهید و از همه مهمتر به آنان ابراز عشق کنید و بگویید که دوستشان دارید.
٩- سعى کنید حتى آهنگ صدایتان ملایم و دوستانه باشد.
١٠- فرزندان خود را قبل از رسیدن به سنین بحرانى نسبت به مضرات و عواقب ویرانگر مصرف موادمخدر آگاه سازید.
١١- آنان را بیش از اندازه و بطور اغراق‏ آمیز نترسانید.
١٢- آنان رابه مطالعه، ورزش و تفریحات سالم ترغیب نمائید و زمینه این امور را برایشان فراهم کنید.
١٣- زمان مناسبى را به گفتگو اختصاص دهید. چرا که فرزند شما ارزش نصایحتان را با ارزش زمانى که به آن اختصاص داده ا‏ید می ‏سنجد.
١٤- بین فرزندانتان تبعیض قائل نشوید